Chiều 4/11, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo việc kết thúc xây dựng và đưa vào vận hành Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (NMLD).
Những thành công của dự án
Chính thức được bàn giao cho chủ đầu tư ngày 30/5/2010, tính đến cuối tháng 9/2010, Nhà máy đã sản xuất được 5,5 triệu tấn sản phẩm đạt chất lượng và bán ra thị trường 5,3 triệu tấn.
Đánh giá của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KHCNMT) của Quốc hội do Chủ nhiệm Đặng Vũ Minh trình bày cho biết, dự án đã hoàn thành cơ bản, tất cả các gói thầu, hạng mục đã được chạy thử và vận hành thương mại ổn định ở 100% công suất thiết kế.
Với việc vận hành 100% công suất thiết kế, sản phẩm của Nhà máy sẽ đáp ứng 30% nhu cầu thị trường trong nước, giảm bớt phụ thuộc nhập khẩu từ thị trường nước ngoài.
Hơn nữa, Nhà máy đi vào vận hành đã từng bước hình thành tổ hợp lọc hóa dầu đầu tiên ở Việt Nam, đồng thời tạo bước đột phá về phát triển kinh tế với tỉnh Quảng Ngãi.
Cụ thể là nếu như năm 2005-2008 tăng trưởng GDP của Quảng Ngãi đạt trung bình từ 11-14%/năm, thì riêng năm 2009 khi Nhà máy sản xuất được sản phẩm đã góp phần nâng GDP của tỉnh đạt tăng trưởng 21%. Năm 2005 thu ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi đạt 529 tỷ đồng thì năm 2009 đạt 6.432 tỷ đồng.
Chậm tiến độ do nhiều nguyên nhân
Dự án chậm tiến độ 9 năm so với Nghị quyết số 07/1997/QH10. Bên cạnh đó, việc huy động nguồn nhân lực và thu xếp tài chính cho dự án chưa đáp ứng được yêu cầu trong từng giai đoạn triển khai cụ thể. So với các công trình quan trọng quốc gia khác thì đây là dự án có tốc độ quyết toán nhanh, tuy nhiên, hiện chủ đầu tư và nhà thầu vẫn còn một số hạng mục cần quyết toán, kiểm toán theo quy định.
Theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, một trong những nguyên nhân dự án bị kéo dài là do chuyển đổi hình thức đầu tư nhiều lần nên ảnh hưởng lớn đến tiến độ.
Hơn nữa, quan điểm của các bên liên doanh không đồng thuận trong công tác thực hiện thiết kế tổng thể FEED, lựa chọn nhà thầu EPC thuộc giai đoạn liên doanh bị kéo dài 42 tháng. Việc thực hiện phát triển thiết kế tổng thể và làm các thủ tục phê duyệt bổ sung khiến quá trình này kéo dài 18 tháng.
Ủy ban KHCNMT cũng chỉ ra nguyên nhân khách quan làm chậm tiến độ là do vào năm triển khai dự án cũng là năm bắt đầu xảy ra khủng hoảng tài chính, tiền tệ trong khu vực, do vậy dự án đã gặp khó khăn về thu hút vốn.
Bên cạnh đó, khung pháp lý chưa hoàn chỉnh trong khi các gói thầu của dự án đều áp dụng hình thức quản lý đầu tư xây dựng cơ bản mới ở Việt Nam (hợp đồng EPC), làm cho chủ đầu tư và các nhà thầu Việt Nam lúng túng trong việc triển khai thực hiện.
Từ năm 2005 đến nay, với sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Ban Chỉ đạo Nhà nước các dự án trọng điểm về dầu khí, với nỗ lực vượt bậc của chủ đầu tư cùng với việc đánh giá, rút kinh nghiệm từ việc triển khai thực hiện ở các giai đoạn trước, tiến độ của dự án cơ bản được đáp ứng.
Trên cơ sở đánh giá tổng thể của dự án NMLD Dung Quất, Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường đề nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị Quyết về việc công nhận kết thúc xây dựng công trình quan trọng quốc gia NMLD Dung Quất và giao Chính phủ tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư hoàn thành toàn bộ công tác quyết toán và vận hành công trình an toàn, hiệu quả.