Nhưng vốn đã nặng gánh với khoản thâm hụt ngân sách kỷ lục hơn một nghìn tỷ USD, hầu hết người Mỹ có thể đang nghĩ rằng Washington đã gây ra quá nhiều sự thể cho nền kinh tế.

Có vẻ như kết quả đạt được từ toàn bộ gói kích tích tài chính vẫn hết sức hạn chế. Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ tưởng như đang “mắc kẹt” ở mức 9,5%, còn GDP còn kém xa thời đỉnh cao trước khủng hoảng. Và mặc dù nền kinh tế thực tế đang tăng trưởng, nhưng tốc độ chỉ đáng một phần những lần phục hồi trước đây, và nhỏ hơn rất nhiều tỷ lệ tăng trưởng chu kỳ gần đây nhất.

Chính những thất bại kinh tế này đã đẩy Nhà Trắng phải nỗ lực tung thêm các gói kích thích để “chăm bẵm” nền kinh tế Mỹ đang trong cơn ốm yếu. Nhưng điều hàm ẩn trong chiến lược này là niềm tin rằng nền kinh tế hôm nay cần được “nhồi nhét” thêm nhiều gói chi tiêu từ chính phủ và tiếp tục cắt giảm thuế nữa để đạt được mức tăng trưởng hôm qua.

Có một điều ít người tính tới là tỷ lệ tăng trưởng ở chu kỳ trước đây được hỗ trợ phần lớn bởi giá dầu rẻ chỉ dưới 30 USD/thùng trong nửa đầu giai đoạn. Giá dầu hôm nay đã khác. Đó không phải là điều ngẫu nhiên với diễn triển của nền kinh tế tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới. Trong tổng nhu cầu tiêu thụ 19 triệu thùng/ngày, Mỹ phải nhập khẩu tới hơn một nửa con số đó.

Phát triển nền kinh tế dựa trên giá dầu rẻ, bạn sẽ được tốc tộ tăng trưởng mạnh và tỷ lệ thấp nghiệp xuống giảm xuống mức thấp - dù ai nắm quyền tại Nhà Trắng. Nhưng nếu đặt giá dầu ở 147 USD/thùng, nền kinh tế Mỹ sẽ chết đờ mà không thể phục hồi.

Thế nhưng, Tổng thống Obama lại chẳng thể đưa giá dầu trở về mức rẻ từng là động lực tăng trưởng trong chu kỳ trước. Thảm họa của BP tại vịnh Mexico có lẽ sẽ khiến người Mỹ phải “mò” tới nguồn cung dầu trong nước cuối cùng chưa được khai thác – dầu nước sâu.

Ông có thể tìm kiếm, khai thác dầu từ cát dầu Canada (nếu Cơ quan bảo vệ môi trường chấp thuận đề xuất đường ống Keystone XL của công ty Transcanada) trước khi Trung Quốc “hút” hết từ đường ống cạnh tranh Enbridge muốn xay dựng về phía bờ biển phía tây. Nhưng ngay cả khi ông có thể đảm bảo nguồn nguyên liệu cát dầu cho người lái xe Mỹ, giá dầu vẫn sẽ chỉ đâu đó quanh mức mức 3 con số.

Thời buổi dầu giá rẻ đã qua, và điều đó có nghĩa là tốc độ phát triển của nền kinh tế tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới sẽ lại càng bị hạn chế. Ở một thế giới với giá dầu từ 75 USD/thùng hay quanh khoảng 3 con số, nền kinh tế Mỹ thậm chí còn không có khả năng tăng trưởng quá 1-2% mỗi năm, cho tới khi có thể cải thiện đáng kể “cơn khát” dầu.

Cố gắng thay thế gói kích thích tài chính để đổi lấy giá dầu rẻ sẽ không làm nền kinh tế tăng trưởng nhanh thêm chút nào. Nó sẽ chỉ làm cho thâm hụt vốn đã ở quy mô kỷ lục càng thêm lớn hơn.