Phương án 1: thành lập ngay Quỹ bảo trì đường bộ (QBTĐB) ở trung ương và các tỉnh thành; Chính phủ đảm bảo nguồn thu cho quỹ đủ trang trải cho công tác bảo trì.

thành lập ngay Quỹ bảo trì đường bộ (QBTĐB) ở trung ương và các tỉnh thành; Chính phủ đảm bảo nguồn thu cho quỹ đủ trang trải cho công tác bảo trì.

Trong đó, nguồn thu của quỹ được hình thành có lộ trình hai giai đoạn.

Giai đoạn thứ nhất, ngân sách nhà nước cấp ổn định như hiện nay, nguồn thu phí sử dụng đường bộ vẫn thu theo trạm và đề nghị Thủ tướng cho chuyển toàn bộ nguồn phí xăng dầu hiện nay (đang thu nộp ngân sách) bổ sung cho QBTĐB.

Giai đoạn hai, trong khoảng 5-10 năm sau khi thành lập quỹ (để bộ GTVT có thời gian và giải pháp xử lý các trạm thu phí) Thủ tướng cho phép chuyển phương thức thu phí từ trạm thu phí sang thu qua xăng và thu trực tiếp theo đầu phương tiện, km xe chạy (diezel). Lúc này nguồn thu của quỹ là phí sử dụng đường bộ và ngân sách nhà nước, không còn nguồn phí xăng dầu nữa.

Phương án 2: Nếu trường hợp không thể dành toàn bộ phí xăng dầu hiện nay cho QBTĐB thì bộ GTVT đề nghị Thủ tướng cho lùi thời hạn hình thành quỹ này đến một thời điểm thích hợp (5-10 năm) để bộ GTVT có thời gian và biện pháp xử lý tồn tại của trạm thu phí. Đồng thời khi đó Thủ tướng cho phép thay đổi phương thức thu phí từ trạm thu phí sang thu qua xăng và diezel.

Bộ GTVT cho rằng việc thay đổi phương thức thu phí như trên so với thu qua trạm thu phí như hiện nay có rất nhiều ưu điểm như tiết kiệm được khoảng 15% số phí thu, tiết kiệm thời gian dừng xe, tránh ùn tắc và tiêu cực.

Song, thực hiện cách thu trên thì sẽ gặp khó khăn trong việc xử lý các trạm thu phí để tránh phí trùng phí.

Để tránh hiện tượng này thì nhà nước phải chi khoảng 1.100 tỷ đồng để mua lại quyền thu phí của 6 trạm đã bán quyền thu phí, chi khoảng 100 tỷ trả nợ vay cho các trạm thu phí vay vốn đầu tư. Đồng thời phải xóa bỏ 29 trạm thu phí trên hệ thống quốc lộ, đường địa phương; xử lý 26 trạm thu phí dự án BOT và phải giải quyết công ăn việc làm cho gần 2.900 lao động; xử lý tài sản từ việc xóa bỏ các trạm thu phí (trong đó ngân sách nhà nước vừa đầu tư trên 165 tỷ đồng).

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng thừa nhận, khó khăn là phải xử lý những cái đã hình thành trong quá khứ như trạm phí để không chồng lấn, trùng phí. “Cụ thể, với các trạm phí dùng vốn ngân sách nhà nước rồi thu trả lại cho ngân sách thì mới xử lý, chứ những trạm sử dụng vốn của nhà đầu tư như BOT thì phải thực hiện tiếp, bởi kể cả những nước phát triển nhất bây giờ họ cũng phải thực hiện để kêu gọi xã hội hóa đầu tư và phải trả tiền cho sự đầu tư đó”, ông Dũng nói.

Theo bộ GTVT, dự thảo Nghị định về QBTĐB đã được xin ý kiến bộ ngành và đăng tải công khai để lấy ý kiến của nhân dân và nhận được 41 ý kiến đóng góp cơ bản thống nhất nội dung dự thảo.

Tuy nhiên, bộ Tài chính lại đề nghị không thay đổi phương thức thu phí sử dụng đường bộ qua trạm thu phí như hiện nay sang thu qua xăng và trên đầu phương tiên như tổng cục Đường bộ Việt Nam đề xuất.