Ông Tăng Bá Viết, (chuyên viên Vụ Tài chính, Tổng cục Đường bộ Việt Nam): Thu qua xăng dầu ít tốn kém

Hiện nay, nguồn vốn cho công tác bảo trì đường bộ chủ yếu thông qua hai nguồn mà đều hòa vào thành vốn ngân sách. Một là ngân sách cấp trực tiếp, hai là thu phí qua các trạm thu phí, đều nộp vào ngân sách sau đó lại được cấp cho công tác bảo trì.

Các con đường xuống cấp dần dần, xuống cấp hàng năm, mà việc bảo trì không đáp ứng được việc duy trì ở mức độ mong muốn nên cần phải tăng vốn bảo trì lên để giữ cho đường được êm thuận hơn.

Trên thế giới đã có gần 60 nước thành lập quỹ bảo trì này. Người dân quen việc sử dụng đường kiểu như sản phẩm sẵn có Nhà nước cho, không quen được môi trường chuyển sang thị trường, tất cả hưởng dịch vụ thì phải có chi phí để dịch vụ đó được tốt hơn.
 

Các con đường đã xuống cấp, việc bảo trì và nâng cấp là cần thiết.

Theo tính toán của đề án, dự tính thu qua giá xăng dầu. Trong đề án có nêu ra ba phương án. Sau khi phân tích các phương án thấy rằng thu qua xăng dầu là phương án hiệu quả nhất, dễ thực hiện, ít tốn kém nhất. Dự kiến thu qua toàn bộ các loại xăng thông thường tiêu thụ trên toàn lãnh thổ Việt Nam, các đầu phương tiện sử dụng dầu diezel thu trực tiếp theo quý, tháng, năm.

Về nguyên nhân đường  xuống cấp chủ yếu là do gia tăng quá nhiều về lượng phương tiện so với việc có thể duy trì mức độ kỹ thuật của đường, đặc biệt là xe tải nặng. Dự kiến thu qua xăng dầu sẽ được 6.029 tỷ đồng, cộng với ngân sách nhà nước cấp hiện nay, sẽ là hơn 7.000 tỷ đồng, đáp ứng khoảng 90% cho bảo trì.

Trong đề án cũng nêu có phương án bỏ các trạm thu phí, chỉ giữ lại các trạm BOT. Đối với trạm thu phí hiện nay đảm bảo số lượng rất ít, đáp ứng nhu cầu cho công tác bảo trì thấp. Nếu tăng số trạm lên thì bất lợi cho xã hội, cồng kềnh, lãng phí, gây ùn tắc giao thông. Thứ nữa, trạm thu phí không đảm bảo thu công bằng ví dụ như giữa hai trạm thu phí, xe chịu phí không nộp phí trong khi vẫn tác động lên đường nên phương án thu quỹ đường bộ qua trạm thu phí là không tối ưu. Sau nhiều lần tiếp thu ý kiến và chỉnh sửa, bản trình gần đây nhất của Tổng cục Đường bộ Việt Nam là bản cuối tháng 6, đi vào vấn đề thẩm định, sau đó sẽ trình Bộ Tư pháp.

Ông Lý Trường Chiến (chuyên gia tư vấn cao cấp về Tái cấu trúc, quản trị chiến lược và  phát triển tổ chức thành viên International Committee Management Consultancy (EU) Chủ tịch Trí Tri corp): Làm việc bằng những con số thuyết phục

Cần phải tính toán tỷ trọng xăng dầu cho từng ngành, trong đó xăng dầu dành cho vận chuyển vận tải là bao nhiêu, số nữa đi vào nông nghiệp là bao nhiêu? Nên làm việc bằng các số  liệu thuyết phục. Nói lượng xăng dầu dành cho ngoài giao thông đường bộ rất nhỏ, vậy rất nhỏ là bao nhiêu?

Thêm nữa, quy trình thu chi thế  nào, quy trình kiểm soát ra sao, đối tượng thu chi, đối tượng kiểm soát, thời gian thu chi và phương thức kiểm soát, thu trong bao lâu, thời gian báo cáo và tường minh công khai trong hệ thống và qua báo chí con số thực thu được ra sao? Hằng năm cần có con số đã, đang, sẽ được sử dụng thế nào để có thể kiểm soát.

LS Trần Đình Triển (trưởng văn phòng luật Vì Dân): Phải thông qua Quốc hội

Việc để bảo trì đường bộ cho tốt, thông suốt, đáp ứng đời sống xã hội cũng như đi lại của người dân từ nhiều nguồn vốn khác nhau để đáp ứng được: từ ngân sách, đầu tư và từ những sự đóng góp khác... Phí giao thông thông qua xăng dầu đã được áp dụng ở nhiều nước.

Ở nước ta, đã thu phí qua xăng dầu rồi, thì không được thu phí giao thông đường bộ nữa và cũng không được bổ từ ngân sách nhà nước ra nữa. Tổng cục Đường bộ Việt Nam có thể đưa ra giải pháp nhưng đã liên quan đến đời sống người dân thì phải thông qua Quốc hội.

Ông Vũ Anh Tuấn (Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội): Nhiều khoản nhỏ thành lớn

Nói số lượng không dùng xăng dầu để vận hành trên đường bộ là  nhỏ, tôi đồng ý là nhỏ so với tổng thể. Nhưng bây giờ thử làm những phép tính, những công trường ở xa trung tâm, họ không có điện lưới. Một ngày phải dùng máy phát điện tốn có khi tới 2 triệu đồng. Một tháng 60 triệu đồng và nhiều công trình như thế thì sẽ là bao nhiêu?

Vì sao nhiều người không tin vào các loại Quỹ, vào cách quản lí vốn của xây dựng? Vì vốn quản lí đường chưa hiệu quả, rất nhiều chỗ thất thoát, việc điều chỉnh vốn từ 100 lên 200 tỷ đồng rất đơn giản, dễ dàng, lại có những hạng mục rất dễ bị làm vống lên, không thực tế, khó kiểm soát như khối lượng đào đắp... Giá xăng dầu thì cứ bảo Nhà nước phải bù lỗ, nhưng tại sao doanh nghiệp xăng dầu lại có khả năng chi trả lương so với các ngành khác cao đến thế?