Theo Bộ Tài chính, căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội trong nước và các quy định về kinh doanh xăng dầu, kể từ sau đợt điều chỉnh thuế và giá xăng dầu ngày 21-6-2012, Liên bộ Tài chính - Công thương thống nhất để các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối được thực hiện quyền quyết định giá, tần suất điều chỉnh giá theo đúng cơ chế thị trường. Tuy nhiên việc tự quyết này phải nằm trong biên độ và tần suất điều chỉnh giá theo quy định tại Nghị định số 84 của Chính phủ và trước khi điều chỉnh giá phải báo cáo lên Liên Bộ Tài chính - Công thương. Trong trường hợp giá cơ sở có biến động tạo chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán hiện hành cần phải xem xét điều chỉnh giá, trước khi điều chỉnh giá các doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện đăng ký giá với Liên Bộ Tài chính - Công thương”.
Trên thực tế, cách tính giá bán lẻ xăng dầu trong nước hiện nay dựa trên cơ sở giá bình quân dự trữ, lưu thông 30 ngày của mặt hàng này từ khi nhập về. Cách tính này đúng theo quy định tại Nghị định 84 của Chính phủ, nhưng theo các chuyên gia, nếu cứ sau 30 ngày mới tính lại giá là chưa hợp lý. Vì vậy theo quy định mới, nếu giá cơ sở tăng đến 7%, doanh nghiệp có quyền tự điều chỉnh giá; tăng trên 7%, doanh nghiệp tăng một phần và một phần trích quỹ bình ổn... Thời gian giữa hai lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 10 ngày đối với tăng giá, tối đa là 10 ngày đối với trường hợp giảm giá. Thương nhân đầu mối được quyền quyết định giá bán buôn. Còn đối với giá bán lẻ, nghị định quy định rõ những trường hợp thương nhân đầu mối được quyền quyết định điều chỉnh giá bán.
Được biết, công thức tính giá cơ sở để hình thành giá bán lẻ xăng dầu đã được ghi rõ trong khoản 9 điều 3 của nghị định này. Đó là một biểu thức có 9 số hạng, bắt đầu bằng giá nhập khẩu CIF cộng với thuế nhập khẩu, cộng thuế tiêu thụ đặc biệt, cộng tỷ giá ngoại tệ, cộng chi phí kinh doanh định mức, cộng lợi nhuận định mức...
Trong các số hạng trên, khoản thường xuyên biến đổi hằng ngày là giá CIF và tỷ giá ngoại tệ, các thông số còn lại hầu như không đổi. Như vậy, người dân hoàn toàn có thể tự tính được giá xăng dầu, tự kiểm tra được thời điểm giảm hay tăng, một khi cơ quan có trách nhiệm công khai hàng ngày toàn bộ 9 khoản hình thành nên giá cơ sở.