Ngày 16-8, Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM (gọi tắt là hiệp hội) có văn bản gửi Tổng cục Đường bộ Việt Nam góp ý về đề án lập quỹ bảo trì đường bộ (thu phí nhiều loại xe tham gia giao thông để lấy kinh phí duy tu, sửa chữa cầu đường).

Theo đó, hiệp hội kiến nghị: Trước tiên hãy chấm dứt thu phí xăng dầu rồi mới thu phí bảo trì đường bộ. Nếu không, có thể chuyển nguồn thu phí xăng dầu sang cho quỹ bảo trì đường bộ để thực diện việc duy tu, sửa chữa cầu đường. Theo ông Đinh Nam Dinh, Phó Chủ tịch hiệp hội, làm như vậy thì việc thu phí mới được công bằng, phù hợp với hoạt động của các doanh nghiệp vận tải hàng hóa.

Ông Dinh cho biết: Nghị định 186/1994 cho phép thu lệ phí giao thông qua giá xăng dầu với mức 300 đồng/lít. Đến cuối năm 2000, tên gọi lệ phí giao thông qua giá xăng dầu được đổi thành phí xăng dầu với mức thu 500 đồng/lít xăng các loại, 300 đồng/lít dầu diesel. Đầu năm 2009, Thủ tướng cho phép nâng mức thu lên thành 1.000 đồng/lít xăng các loại, 500 đồng/lít dầu diesel, 300 đồng/lít dầu hỏa và 300 đồng/kg đối với dầu mazút, dầu mỡ nhờn. Điều này nhằm tăng nguồn thu, đáp ứng nhu cầu xây dựng, duy tu cầu đường.

Hiện nay, các loại xe đều được thu phí xăng dầu để duy tu, sửa chữa cầu đường. Ảnh: HTD

Với các quy định trên, dù tên gọi có khác nhau nhưng mục đích cuối cùng vẫn là thu phí qua giá xăng dầu để tạo nguồn thu cho ngân sách, sau đó phân bổ cho việc xây dựng, duy tu, sửa chữa, bảo trì hạ tầng giao thông. Căn cứ lượng xăng dầu tiêu thụ của cả nước năm 2010 (khoảng 18 triệu tấn), số tiền thu được ước khoảng 12.150 tỉ đồng. Con số này gần gấp đôi số tiền Tổng cục Đường bộ Việt Nam dự kiến thu được thông qua quỹ bảo trì đường bộ (6.300 tỉ đồng/năm), đủ đáp ứng nhu cầu sửa chữa, bảo trì đường bộ theo tính toán của Tổng cục Đường bộ Việt Nam.

Theo hiệp hội, các loại xe khi lưu thông sẽ làm cầu, đường hư hỏng, xuống cấp. Do vậy, để đảm bảo sự công bằng thì xe đi nhiều phải nộp phí nhiều hơn so với xe đi ít. Từ đó, hiệp hội kiến nghị tiếp tục phương thức thu như phí bảo trì đường bộ qua xăng dầu để chuyển vào quỹ bảo trì đường bộ. Phương pháp này tuy không bảo đảm sự chính xác tuyệt đối cho các đối tượng sử dụng xăng dầu nhưng đối với các loại xe thì công bằng hơn so với việc thu phí qua đầu xe.

Hiệp hội cũng kiến nghị Nhà nước xem xét, mua lại các dự án BOT tại các tuyến cầu, đường độc đạo nhằm tránh trường hợp phí chồng phí. Về lâu dài, với các dự án xây cầu đường theo hình thức BOT thì song song với các công trình BOT cần có thêm các tuyến đường khác để lái xe lựa chọn. Có nghĩa lái xe đi trên cầu, đường có chất lượng tốt hơn đi nhanh hơn (cầu đường BOT) thì phải trả hai lần phí bảo trì, gồm phí qua trạm thu phí và phí xăng dầu. Ngược lại, lái xe chỉ phải đóng phí bảo trì đường bộ qua xăng dầu.

Ngoài ra, hiệp hội cũng kiến nghị cơ quan chức năng có biện pháp đảm bảo quỹ bảo trì đường bộ vận hành minh bạch, rõ ràng, hiệu quả cao.