Phải chăng việc tiêu thụ, sử dụng loại xăng này đang rơi vào vòng luẩn quẩn: Khó bán – khó mua!

Điểm bán xăng E5 tại cửa hàng Hoàng Nguyên, quận Bình Thạnh - TPHCM. Ảnh: M.Thoa

Người tiêu dùng chưa thay đổi thói quen

Từ ngày 1.8.2010, xăng sinh học E5 bắt đầu được bán thí điểm ở một số địa phương và nhân rộng số điểm bán lên hơn 80 điểm vào thời điểm hiện nay, đây là một trong những chương trình nhằm phát triển nhiên liệu sinh học ở nước ta. Tuy nhiên, sau một năm đưa xăng sinh học ra thị trường cho thấy, việc tiếp cận thị trường của loại nhiên liệu này gặp không ít khó khăn.

Một trong những điểm khó khăn đầu tiên là người tiêu dùng (NTD) còn khá mơ hồ về xăng E5 và ngại sử dụng loại nhiên liệu mới này. Tại cửa hàng xăng Hoàng Nguyên (góc đường Điện Biên Phủ - Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh, TPHCM) khi thấy phóng viên yêu cầu người bán bơm xăng E5, một khách hàng đang đổ xăng 92 ở cột bên cạnh hỏi: “Xăng E5 là xăng gì vậy, đổ loại xăng này xe có chạy tốt không, giá cả thế nào, có rẻ không?”.

Anh Trần Văn Minh - đường Độc Lập, quận Tân Phú - cho biết: “Tôi đã biết và từng sử dụng xăng E5. Tuy nhiên, sau một vài lần dùng, tôi ít có dịp dùng lại loại xăng này; bởi hiện nay ở TPHCM có quá ít điểm bán xăng E5. Trong khi đó, tôi cũng như nhiều NTD khác rất lo ngại cho động cơ xe của mình nếu liên tục thay đổi loại xăng”.

Yếu tố giá cũng chưa thu hút được NTD, khi giá xăng E5 chỉ rẻ hơn 200 đồng/lít so với xăng A92. Vì lý do này, khảo sát tình hình mua xăng E5 tại một số cửa hàng ở TPHCM cho thấy: Hiện những khách hàng mua xăng E5 chủ yếu là ở gần khu vực có điểm bán xăng sinh học.

Theo PV Oil Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2011, mức tiêu thụ xăng E5 tại 3 cửa hàng ở khu vực Hà Nội (tại Thái Thịnh, Nghĩa Tân và Châu Can - Phú Xuyên) là 325.000 lít - chiếm 10 – 12% sản lượng xăng để bán ra tại 3 điểm trên. Vào lúc tan tầm, tại điểm bán xăng 148 Hoàng Quốc Việt, theo quan sát của phóng viên, cứ 15 người vào mua xăng chỉ có từ 1 – 2 người mua xăng sinh học.

Chị Vân Anh – 79 Cầu Giấy - cho biết: “Trước đây tôi đã thử sử dụng xăng sinh học, cá nhân tôi thấy xe máy chạy êm, giá thành rẻ hơn so với xăng A92 từ 200 – 700đ/lít (tùy từng thời điểm). Nhưng sau đó khi xe hết xăng, tôi phải quay về sử dụng xăng A92 vì không tiện đường đến điểm bán xăng E5. Theo anh Hoàng Xuân Đức – Cửa hàng trưởng cửa hàng xăng dầu 27 Thái Thịnh: “Sản lượng xăng E5 bán ra chỉ bằng 1/8 – 1/10 sản lượng tiêu thụ xăng A92 hoặc A95. Rất nhiều khách hàng được hỏi đều trả lời rất mơ hồ về xăng E5.

Ông Vũ Văn Khâm – Trưởng phòng kinh doanh Cty CP xăng dầu và dầu khí Hà Nội - cho biết: “Những người đã sử dụng xăng E5 đều có đánh giá rất tốt về sản phẩm như: Thân thiện môi tường, sử dụng tiết kiệm, khả năng tăng tốc của động cơ cao... Tuy nhiên so với xăng A92, tỉ trọng tiêu thụ xăng E5 còn ở mức khiêm tốn do mặt hàng này mới đi vào thị trường, NTD chưa có đầy đủ thông tin về sản phẩm và mạng lưới phân phối mỏng”.

Khó mở rộng điểm bán xăng E5

Một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho xăng E5 yếu thế với những sản phẩm xăng khác là đang có quá ít điểm bán loại xăng này. Riêng tại TPHCM với hơn 8 triệu dân, nhưng hiện chỉ có 4 cửa hàng của PV Oil và 1 cửa hàng do Petech kinh doanh xăng E5. Còn cả nước hiện có 89 cửa hàng của các DN kinh doanh xăng dầu của Tập đoàn Dầu khí VN (PV Oil) bán xăng E5. Con số này quá ít so với khoảng 14.000 điểm bán lẻ xăng dầu hiện có trên phạm vi cả nước.

Báo cáo 6 tháng đầu năm 2011, PV Oil mới tiêu thụ được khoảng 5 triệu lít xăng E5 - bằng 1/10 sản lượng dự kiến cả năm. Ông Lê Xuân Trình – Phó TGĐ TCty Dầu VN, đơn vị tiên phong thực hiện sản xuất và phân phối sản phẩm xăng sinh học - cho biết: “Sau một năm có mặt trên thị trường, xăng E5 ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm và sử dụng của NTD. Tuy nhiên từ tháng 10.2010 đến nay, tình hình kinh doanh xăng dầu nói chung và xăng E5 nói riêng gặp rất nhiều khó khăn. Việc đẩy mạnh tiêu thụ xăng E5 sẽ làm tăng chi phí đáng kể, dẫn đến kết quả kinh doanh đang gặp khó khăn như hiện nay lại càng khó hơn.

Trong khi đó, các DN sản xuất và phân phối xăng sinh học vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ ưu đãi về cơ chế, chính sách của Nhà nước”. Bà Nguyễn Thị Diệu Hạnh – Phó Trưởng ban Kinh doanh sản phẩm dầu của PV Oil - giải thích thêm: “Chênh lệch giá giữa xăng E5 và xăng A92 là do PV Oil đưa ra để hỗ trợ NTD khi sử dụng sản phẩm mới, thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, do tình hình kinh doanh xăng dầu nói chung khó khăn, giá nông sản sắn, cồn tăng lên, nên phần hỗ trợ của PV Oil với xăng E5 cũng giảm so với trước đây (lúc đầu là 700đ/lít, nay là 200đ/lít). Trong khi đó, các cửa hàng của tư nhân (đa số đặt tại những vị trí thuận lợi) lại không mặn mà với việc kinh doanh xăng E5, do ngại sức tiêu thụ kém sẽ ảnh hưởng đến doanh thu”.

Để phát triển thị trường xăng dầu sinh học và khuyến khích NTD sử dụng loại nhiên liệu mới bảo vệ môi trường, Chính phủ cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhằm tạo thế cạnh tranh cần thiết cho xăng sinh học. Có như vậy, nhiên liệu sinh học mới có thể cạnh tranh và đứng vững trên thị trường. Hiện Bộ Công Thương đang soạn thảo quy định lộ trình bắt buộc sử dụng nhiên liệu sinh học (E5) để trình Chính phủ. Theo đó, đến năm 2013, tất cả các cây xăng trên cả nước buộc phải bán xăng E5.