Thế nhưng các DN này một mặt kiến nghị chưa nâng thuế NK, đồng thời cũng chưa giảm giá bán lẻ xăng dầu. Vậy các cơ quan quản lý có nên sớm vào cuộc để DN kinh doanh xăng dầu thực hiện giảm giá, gỡ nút thắt chi phí đầu vào cho nền kinh tế?

Tăng nhanh - tăng cao... chậm giảm giá

Cho đến nay, nền kinh tế VN - trong đó thể hiện rõ nhất là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng mạnh chính là do tác động của giá xăng dầu - chi phí đầu vào của hàng loạt lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khác. Chính vì thế, kỳ vọng vào việc khi có cơ hội, các DN kinh doanh xăng dầu sẽ giảm giá là một trong những yếu tố được coi là “nút thắt” cho nền kinh tế. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là khi có cơ hội giảm giá, các DN kinh doanh xăng dầu lại không thực hiện.

Theo bản tin của Petrolimex phát hành ngày 1.6 thì DN này nhận định: Trong tháng 5.2011, giá dầu có xu hướng giảm. Các chuyên gia phân tích cho rằng đây là tháng mà giá dầu ít biến động nhất kể từ đầu năm nay. Giá dầu thô WTI bình quân tháng 5.2011 là 101,33USD/thùng, giảm 7,92% so với cùng kỳ tháng.

Đây là tháng đầu tiên trong 9 tháng qua giá dầu giảm. Trong khi đó tại cuộc họp ngày 6.6, Petrolimex cho biết tính chung cả tháng 5.2011, giá bình quân các mặt hàng xăng dầu thấp hơn tháng 4.2011 từ 1% đến hơn 8%. Trong đó, diesel 0,05S giảm mạnh nhất, tới 8,32%, còn xăng A92 giảm ít nhất, 1,27%.

Với mức giá này và sau khi trừ đi các khoản chi phí, DN lãi khoảng 300đ/lít dầu (nếu tính bình quân 30 ngày dự trữ lưu thông) và khoảng 600đ/lít dầu (nếu so sánh giá nhập theo ngày). Riêng mặt hàng xăng A92, DN bắt đầu bớt lỗ, thậm chí có DN đã hòa hoặc lãi.

Rõ ràng các DN kinh doanh xăng dầu đang tiếp tục với điệp khúc “tăng nhanh - tăng cao nhưng chậm giảm giá”. Trước đó - ngày 24.2, DN kinh doanh xăng dầu đầu mối đã tăng giá xăng A92 từ 16.400đ/lít lên 19.300đ/lít. Sau đó hơn 1 tháng - ngày 29.3, các DN này lại tăng giá xăng A92 lên 21.300đ/lít - tương ứng với mức tăng gần 5.000đ/lít. Tương tự sau 2 lần tăng giá, diesel cũng tăng thêm 6.300đ/lít, dầu hỏa tăng 5.700đ/lít và madút tăng hơn 4.000đ/kg.

Nên gỡ nút thắt chi phí đầu vào

Theo thông tin từ các DN và cơ quan quản lý thì cho đến nay, vẫn chưa có DN kinh doanh xăng dầu đầu mối nào có phương án giảm giá bán lẻ xăng dầu. Trong khi đó, các DN này còn kiến nghị Nhà nước chưa nên tăng thuế NK nhằm tạo điều kiện cho DN kéo dài thời gian để bù đắp các khoản lỗ trước đó. Hiện nay, mức thuế này đang là 0%.

Tuy nhiên, cần phải nhắc lại là theo thông tin mà các DN kinh doanh xăng dầu thì đến nay các DN này đã có lãi đối với mặt hàng dầu, còn mặt hàng xăng thì bớt lỗ, thậm chí là có DN đã hòa hoặc lãi. Như vậy có thể khẳng định đây chính là thời điểm các DN nên giảm giá bán lẻ xăng dầu, qua đó gỡ nút thắt cho nền kinh tế mà cụ thể là chi phí đầu vào cho hàng loạt các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng trong suốt thời gian qua, Nhà nước và NTD đã cùng DN kinh doanh xăng dầu chung sức chia sẻ gánh nặng giá xăng dầu. Cụ thể là Nhà nước giảm thuế NK, NTD thì chấp nhận sự tăng giá ở mức cao như hiện nay. Chính vì thế, với mối quan hệ “cân bằng lợi ích giữa Nhà nước - DN - NTD” thì đây là lúc DN cũng cần chia sẻ gánh nặng giá với NTD hoặc nghĩa vụ với Nhà nước.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh là cơ quan quản lý cần cân nhắc lợi ích. Cụ thể vào thời điểm này thì các DN nên giảm giá xăng dầu, qua đó ưu tiên giảm chi phí đầu vào cho các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khác. Cũng có ý kiến cho rằng, nếu chưa thể giảm ngay giá xăng thì các DN cũng nên giảm giá ở mức độ có thể đối với các mặt hàng dầu. Đây được cho là giải pháp hữu hiệu để giảm thiểu lạm phát cũng như góp phần đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh.