Đó là phát biểu của ông Nguyễn Quang Kiên, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), đưa ra tại buổi họp giao ban xuất nhập khẩu tháng 5, vừa diễn ra tại Hà Nội.
Theo báo cáo của ông Nguyễn Quang Kiên, hiện tại Petrolimex chiếm 52% thị phần và là một trong 11 đầu mối nhập khẩu xăng dầu. Tuy nhiên, thời gian vừa qua giá dầu thế giới đã liên tục nhảy múa thất thường, hiện nay đã tăng lên 100 USD/thùng. Tính tổng trong 5 tháng đầu năm 2011, tất cả các mặt hàng xăng dầu đã tăng khoảng 32 - 40% so với cùng kì năm ngoái, trong khi đó, giá dầu thô chỉ tăng 25%, điều này đồng nghĩa với việc giá sản phẩm tăng hơn giá dầu thô.
Cùng với đó, trong 5 tháng qua, Petrolimex đã thực hiện mua 2 triệu 270 nghìn tấn xăng dầu, trong đó mua của Nhà máy dầu Dung Quất là 780 nghìn tấn, riêng trong 10 ngày nhà máy này tạm ngừng kiểm tra phục vụ bảo dưỡng, doanh nghiệp đã nhập thêm 400.000 tấn, tương đương 400 triệu USD.
Cũng theo ông Nguyễn Quang Kiên, dựa vào nhận định của nhiều chuyên gia, trong 6 tháng cuối năm 2011 giá xăng, dầu sẽ tiếp tục tăng hơn mức dự báo hồi đầu năm, do nhu cầu tiêu dùng cao. Ngoài ra, trong những tháng cuối năm nhà máy Dung Quất sẽ phải đóng cửa 2 tháng để bảo dưỡng định kỳ (đây là việc đã có trong kế hoạch), nên sẽ làm cho nhu cầu nhập khẩu xăng dầu tăng lên, kéo theo nhu cầu sử dụng ngoại tệ cũng lên cao.
Với những lý do trên, giá xăng dầu trong nước cần nhanh chóng xử lý điều hành kinh doanh theo đúng Nghị định 84 của Chính phủ về vận hành kinh doanh theo cơ chế thị trường và có giải pháp giúp đỡ hoạt động kinh doanh xăng dầu, ông Kiên kiến nghị.
Theo lý giải của ông Kiên, hiện tại giá xăng A92 của Việt Nam đang thấp nhất so với các nước trong khu vực như: Lào xăng A92 có giá 27.000 đồng/lít và A95 là 29.700 đồng/lít, Campuchia cũng có giá lần lượt là 26.000 đồng và 28.000 đồng/lít; Thái Lan 24.800 đồng và 26.000 đồng/lít, trong khi đó giá trong nước là 21.300 đồng và 21.800 đồng/lít. Như vậy có thể thấy, giá mặt hàng này đang chênh lệch giá từ 10-40% so với các nước lân cận.
Chia sẻ khó khăn với công ty, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên đánh giá cao sự nổi lực của Petrolimex trong thời gian qua. Ông nói, nhờ việc triển khai tốt Nghị quyết 11 của Chính phủ nên là thị trường ngoại tệ và ngoại hối thời gian qua đã ổn định, qua đó cân đối ngoại tệ cho nhập khẩu khẩu xăng dầu cũng bớt căng thẳng.
Tuy nhiên, tình hình cũng có một báo động rất là lớn, khi chi tiêu về xăng dầu vào nhiều mục đích khác nhau đang cao và bài toán điều chỉnh giá xăng dầu theo cơ chế thị trường là vấn đề rất thời sự trong bối cảnh cả nước đang nổ lực kìm chế lạm phát. Vì vậy, điều chỉnh giá xăng dầu có thể tác động đến nhiều mặt hàng khác, cho nên vấn đề này hiện nay bắt buộc phải có sự điều tiết của nhà nước.
Trong 5 tháng đầu năm, cả nước đã qua đợt điều chỉnh giá điện, tuy việc này đã tác động không nhỏ đến đời sống nhân dân cũng như chỉ số giá tiêu dùng (CPI), nhưng ngược lại nó có tác động rất tích cực cho thị trường điện, góp phần bình ổn và cả nước không xảy ra tình trạng cắt điện, do khi giá điện lên cao thì người dân đã dùng tiết kiệm đi. Điều này chứng tỏ, điều chỉnh giá là một yếu tố then chốt trong hoạt động của doanh nghiệp cũng như cân đối xuất nhập khẩu, Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên chia sẻ.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, giá hàng hóa nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2011 tăng cao nhiều so với cùng kỳ năm 2010, bình quân khoảng 24%. Trong đó nhiều mặt hàng tăng rất cao như xăng dầu tăng 41,5%, cao su các loại tăng 25,5%... Theo ước tính sơ bộ, giá và lượng hàng hóa tăng đã góp phần đưa kim ngạch nhập khẩu tưng thêm 9,4 tỷ USD, trong đó tăng do lượng khoảng 1,9 tỷ USD, chiếm 20% và tưng do giá khoảng 7,5 tỷ USD, chiếm 80% kim ngạch tăng thêm. Chỉ tính do yếu tố tăng giá đã làm nhập siêu tăng thêm 1,5 tỷ USD.