Nạn buôn lậu xăng dầu trên tuyến biên giới Tây Nam đã tái diễn từ nhiều tháng trước Tết Tân Mão 2011, hiện đã hình thành những điểm nóng buôn lậu xăng dầu như khu vực biên giới huyện Tân Hồng, Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp); thị xã Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang); huyện An Phú, Tịnh Biên (tỉnh An Giang).

Liều lĩnh, có tổ chức

Nóng nhất là khu vực biên giới thị trấn Tịnh Biên. Tại đây có một đường dây buôn lậu xăng dầu chuyên nghiệp, dưới trướng của đầu nậu là hàng chục, hàng trăm đàn em. Chúng còn bố trí lực lượng theo dõi động thái của các cơ quan chống buôn lậu và thông báo trước để đồng bọn đối phó.

Vỏ lãi chở đầy xăng dầu trên kênh Vĩnh Tế thuộc biên giới huyện Tịnh Biên để sang Campuchia

Đến khu vực biên giới thị trấn Tịnh Biên, đập vào mắt chúng tôi là cảnh các cây xăng nhộn nhịp bơm chiết xăng dầu vào can nhựa, được từng tốp xe máy luân phiên chở về điểm tập kết ở bờ kênh Vĩnh Tế. Dọc hai bờ kênh này, đoạn qua khu vực thị trấn Tịnh Biên, la liệt vỏ can nhựa dùng để đựng xăng dầu. Cạnh mỗi bãi tập kết là những chiếc vỏ lãi gắn máy đuôi tôm đang neo đậu, sẵn sàng đưa hàng vượt biên sang Campuchia.

Bãi hàng lớn nhất là khu vực xóm Chùa, đối diện với cống Tư Mèo ở thị trấn Tịnh Biên. Từ đây, những can xăng dầu được chất đầy vỏ lãi rồi nổ máy, lấy đà lao vút vào miệng cống Tư Mèo, xẻ dọc cánh đồng lúa để sang Campuchia.

Cống Tư Mèo là một đường nước nội đồng, dẫn nước tưới cho đồng ruộng. Ngay đầu cống đặt một máy bơm nước cỡ lớn; những bao cát, đất được chất thành đê để ngăn giữ nước và ngăn cách với kênh Vĩnh Tế. Khi nước lớn ngập lé đé, dân buôn lậu sử dụng vỏ lãi gắn máy công suất lớn rồ ga tăng tốc từ xa lao vút qua con đập một cách dễ dàng. Chúng tôi không tin vào mắt mình khi chứng kiến những chiếc vỏ lãi “bay” qua miệng cống không khác gì trong phim hành động. Ghe máy, xuồng máy bình thường không dám “bay” kiểu này. Cũng vì thế mà đã nhiều lần những chiếc vỏ lãi chở xăng dầu lậu đều thoát được sự truy đuổi (bằng xuồng máy) của lực lượng chức năng.

Bỏ làm mướn, chuyển sang buôn lậu

Ông Lâm Tấn Lập, Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên, cho biết buôn lậu xăng dầu mang lại nguồn lợi rất béo bở nên ở khu vực nào có người đi buôn lậu là “cả làng” đều tham gia. Với mỗi lít xăng dầu xuất lậu sang Campuchia, con buôn lời 3.000 - 5.000 đồng/lít; mỗi can 30 lít, sau khi trừ chi phí vận chuyển, con buôn còn lời 100.000 - 140.000 đồng. “Mỗi người đi buôn lậu xăng dầu có thể kiếm từ 1 đến 2 triệu đồng/ngày nên nhiều gia đình lao động nghèo không còn đi làm mướn nữa mà chuyển sang đi buôn lậu mặt hàng này” - ông Lập nói.

Ông Trần Bửu Tài, Trưởng Phòng Chống buôn lậu - Cục Hải quan tỉnh An Giang, cho biết đơn vị đã làm việc với các đầu mối cung ứng xăng dầu cho những cây xăng ở khu vực biên giới và yêu cầu chỉ cung cấp nhiên liệu với số lượng hạn chế. “Hạn chế nguồn cung ứng nhất định sẽ giảm bớt lượng xăng dầu xuất lậu” - ông Tài khẳng định. Tuy nhiên, người dân ở khu vực biên giới Tịnh Biên quả quyết mỗi đêm, luôn có 3 xe bồn chở xăng dầu từ 15.000 đến 35.000 lít/xe đến bán cho dân buôn lậu. Còn bè xăng M.Q trên kênh Vĩnh Tế ở gần khu vực xóm Chùa thì hầu như không cần bán cho ghe tàu qua lại nữa mà chỉ cần… bơm “hàng” vào can nhựa. Tại đây, vỏ lãi tấp nập đến lấy hàng và đổi vỏ can rỗng. “Mỗi ngày, bè xăng này tuồn sang Campuchia ít nhất 2.000 can, lời hàng trăm triệu đồng chứ không ít” - một số người dân địa phương cho biết.

Chỉ hải quan làm không xuể!

Theo ông Lâm Tấn Lập, hiện xăng dầu là mặt hàng buôn lậu nóng nhất trên tuyến biên giới này. Các cán bộ Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các điểm trọng yếu như cống Cây Dương, cống Tư Mèo… “Dù vậy, tuyến biên giới qua khu vực này dài đến 18 km, trong khi chỉ có 25 cán bộ lại phải kiêm nhiều nhiệm vụ nên không thể phủ hết địa bàn. Mặt khác, khi tổ chức tuần tra, cũng chỉ khoảng 5 người đi vì để tránh bị lộ nhưng ít người thì bị dân buôn lậu chống trả” - ông Lập phân trần. Đó cũng chính là lý do mà thời gian qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên chỉ bắt được hơn 1.000 lít xăng dầu xuất lậu.

Ông Lập cho biết thêm: “Đợt bắt vụ buôn lậu xăng dầu vào tuần trước, chúng tôi bị dân buôn lậu chống đối quyết liệt để giành giật lại hàng. Rốt cuộc, chúng tôi chỉ bắt giữ được 5 can xăng dầu trong tổng số 10 can xuất lậu cùng chiếc vỏ lãi máy đuôi tôm… Chống buôn lậu xăng dầu đòi hỏi phải có nhiều ngành phối hợp, chứ chỉ riêng hải quan thì làm không xuể” - ông Lập nói.

Không dễ hình sự hóa Tình hình tương tự cũng đang diễn ra tại khu vực biên giới tỉnh Tây Ninh tiếp giáp Campuchia, đặc biệt ở khu vực biên giới hai huyện Tân Biên và Tân Châu. Điểm nóng là khu vực đoạn vuông góc ngã ba Xe Cháy vì từ đó có rất nhiều ngã rẽ vào đường đất đỏ chạy thẳng ra biên giới gần cửa khẩu Xa Mát (xã Tân Lập, huyện Tân Biên) và cửa khẩu Vạc Sa (xã Tân Hà). Tất cả các vụ vận chuyển đều được thực hiện bằng xe máy. Xe máy bình thường có thể chở 30 lít/chuyến, xe được đôn dên, xoáy nòng có thể chở nhiều hơn. Hoạt động xuất lậu xăng dầu diễn ra hằng ngày, cao điểm là từ 1 đến 6 giờ và từ 11 giờ đến 14 giờ. Đây là những thời điểm vắng bóng lực lượng chức năng. Đại diện Ban Chỉ đạo 127 Tây Ninh thừa nhận hiện nay, việc xử lý nạn buôn lậu xăng dầu qua biên giới gặp rất nhiều khó khăn. Chỉ có thể xử phạt hành chính người buôn lậu. Muốn hình sự hóa vụ việc thì phải bắt được đầu nậu nhưng đó là chuyện hết sức nan giải. Trong khi đó, theo đánh giá của Sở Công Thương tỉnh Long An, trong khoảng 45 ngày qua, các lực lượng chống buôn lậu tỉnh Long An đã tịch thu hơn 3.000 lít xăng dầu. Hiện các ngành chức năng đang phối hợp tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát dọc theo tuyến biên giới, giám sát việc kinh doanh của các cây xăng ở các huyện biên giới, quy định giờ bán từ 6 giờ đến 18 giờ; đồng thời yêu cầu các chủ cây xăng phải cam kết không được tiếp tay cho buôn lậu, nếu sai phạm sẽ bị phạt và thu hồi giấy phép kinh doanh. P.Viên