Kiến nghị này được nêu trong báo cáo tình hình kinh doanh và điều hành thị trường xăng dầu những tháng đầu năm 2010 được Bộ Công Thương trình Thủ tướng mới đây. 

Giá xăng dầu có thể hạ thấp nếu không phải trích Quỹ bình ổn thường xuyên (ảnh: Phạm Huyền)

Hiện nay, giá bán lẻ tới người tiêu dùng cho mỗi lít, kg xăng dầu luôn phải “gánh” thêm 300 đồng tiền Quỹ bình ổn giá. Đây là một thành tố cố định trong kết cấu giá bán.

Theo Nghị định 84, việc trích lập này được tiến hành thường xuyên khi giá cơ sở biến động trong phạm vi dưới 7% so với giá bán lẻ hiện hành. 

Tuy nhiên, trong trường hợp cần ưu tiên kiềm chế lạm phát và giá cơ sở xăng dầu vẫn biến động dưới 7% so với giá bán lẻ hiện hành, thì việc tạm dừng trích Quỹ là cần thiết. 

Từ quan điểm này, Bộ Công Thương đã  kiến nghị Thủ tướng cần khống chế qui mô của Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Khi nào Quỹ đạt qui mô cần thiết thì có thể tạm ngừng trích Quỹ và như vậy, giá bán lẻ xăng có cơ hội được giảm. 

Một yếu tố khác cần xem xét lại tỷ lệ thuế, phí trong cơ cấu giá bán xăng dầu hiện nay. Bộ Công Thương báo cáo, chưa kể khoản thu Quỹ bình ổn giá thì riêng phần thu thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế VAT, phí xăng dầu… đã chiếm khoảng 35% đối với mặt hàng xăng và gần 30% đối với các mặt hàng dầu. Đây là tỷ lệ cao. 

Vì vậy, Chính phủ cần điều chỉnh lại tỷ lệ này để cân bằng lợi ích của Nhà nước với kiểm soát lạm phát, lợi ích của người tiêu dùng, tạo cơ hội đưa mặt bằng giá xăng dầu xuống thấp, Bộ này đề nghị.

Ngay sau khi có phản ánh việc giá xăng trong nước tăng nhanh hơn thế giới,  Thủ tướng đã yêu cầu các bộ phải rà soát, kiểm tra ngay việc điều chỉnh giá xăng dầu. Hôm 5/3, Bộ Tài chính đã có công văn yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cần giãn thời gian giữa các lần điều chỉnh, từ nay đến hết tháng 6/2010.  Trường hợp nếu việc thực hiện kéo dài thời gian giữa 2 lần điều chỉnh tăng giá xăng dầu làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh thì doanh nghiệp xăng dầu báo cáo liên Bộ Tài chính - Công Thương để thực hiện các biện pháp bình ổn giá. Giải trình với Thủ tướng, trong báo cáo trên, Bộ Công Thương khẳng định, việc điều chỉnh giá xăng vừa qua là không sốc và không quá dày, cần kiên định theo cơ chế thị trường hóa xăng dầu của Nghị định 84.