Ấy vậy mà từ đó đến nay, tình hình vẫn giẫm chân tại chỗ. Trong khi đó, mỗi ngày, hàng chục ngàn lít xăng dầu từ Việt Nam được vận chuyển lậu sang Campuchia qua cửa ngõ Tây Nam, gây thất thoát hàng tỉ đồng.

Mới đây, tại hội thảo “Chống buôn lậu xăng dầu” do Bộ Công Thương tổ chức ở TPHCM, đại diện lãnh đạo bộ này cho rằng “đã bất lực trước tình trạng thẩm lậu xăng dầu qua biên giới Tây Nam; trừ khi giá xăng dầu trong nước tăng lên thì tình trạng này mới có thể chấm dứt” (eFinance ngày 14-3).

Trong bối cảnh toàn xã hội đang căng mình kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô… theo Nghị quyết 11 của Chính phủ, lập luận tăng giá kiểu “theo đuôi” như vậy là không thể chấp nhận.

Đành rằng chênh lệch về giá bán chính là lý do nảy sinh buôn lậu, song chẳng có cơ sở nào để khẳng định tăng giá bán xăng dầu trong nước thì sẽ hết buôn lậu. Bằng chứng là nhiều năm qua, giá bán xăng dầu trong nước đã tăng rất nhiều lần nhưng nạn buôn lậu mặt hàng này không hề giảm.

Thêm nữa, Campuchia chưa có nhà máy lọc dầu như Việt Nam, còn Lào thì phải nhờ cảng ở nước ta để quá cảnh nhiên liệu nhập khẩu. Trong tình hình giá dầu thế giới biến động phức tạp như hiện nay, nhiều khả năng giá xăng dầu ở hai nước này sẽ còn tăng nữa. Chẳng lẽ vì vậy mà Việt Nam cũng phải tăng theo để lấp đầy chênh lệch về giá bán nhằm chống buôn lậu?!

Đó là chưa kể từ Trung ương đến mỗi địa phương đều có ban chỉ đạo phòng chống buôn lậu, QLTT; các bộ - ngành hữu quan cũng có bộ phận đặc trách, được trả lương từ ngân sách. Tuyên bố bất lực trong việc chống buôn lậu xăng dầu đồng nghĩa rằng những lực lượng trên thời gian qua đã không hoàn thành nhiệm vụ.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất hiện đã cung ứng được xăng dầu thương phẩm cho thị trường trong nước nhưng khối lượng còn khiêm tốn nên phần lớn xăng dầu phục vụ sản xuất, sinh hoạt phải nhập khẩu. Mục tiêu của mỗi đợt tăng giá xăng dầu là điều chỉnh phù hợp với thị trường thế giới, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đầu mối, qua đó giảm thiểu áp lực bù lỗ từ ngân sách. Một khi nạn buôn lậu xăng dầu vẫn còn tức là chúng ta còn bao cấp cho… dân buôn lậu!

Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra là phải chống buôn lậu từ gốc bằng cách hạn chế cấp phép thành lập cửa hàng xăng dầu nơi biên giới, tăng cường kiểm soát khu vực này, tăng trách nhiệm cũng như chế độ thù lao cho lực lượng chống buôn lậu và nhiệm vụ căn cơ nhất là phải có chiến lược nâng cao đời sống người dân ở các khu vực biên giới.