Ông Nguyễn Tư, ở xã Ka Đô, huyện Đơn Dương chạy đôn chạy đáo mới tìm được lái để bán vườn cà chua với giá chỉ có 3.000 đồng/gốc, đành chấp nhận bán thu hồi vốn. Coi như làm không công. Ảnh: Đặng Hoàng

Giảm giá rau để bù phí vận chuyển!

Rốt cuộc, ông Tư cũng tìm ra người mua vườn cà với mức giá mà theo ông, chẳng khác gì... cho không, chưa tới 3.000 đồng/gốc. “Cả nhà tôi với năm khẩu ăn, làm quần quật suốt ba tháng ròng rã, hy vọng kiếm lời vài chục triệu đồng trang trải nợ nần, nhưng giá này thì chỉ có huề vốn (chưa tính công làm) thôi”, ông Tư rầu rĩ.

Hai xã Lạc Lâm và Ka Đô của huyện Đơn Dương nằm lọt thỏm ở giữa những dãy núi. Những ngày này, từ trên nhìn xuống, chỉ thấy có rau là rau, xanh bạt ngàn. Mùa này, nông dân Lạc Lâm, Ka Đô thu hoạch sú (bắp cải), xàlách, cà chua, cải thảo, su su. Vườn rau nhà nào cũng tốt ngồn ngộn, nhưng niềm vui trúng mùa đã không trọn vẹn vì giá rau đang ngày một tụt giảm thê thảm. Một cây sú nặng trung bình 2kg, giá bán tại vườn còn 1.200 – 1.500 đồng, trong khi tiền đầu tư đã là 2.000 đồng; xàlách còn 1.700 đồng/kg, cải thảo 800 đồng, su su 300 – 500 đồng, cà chua chưa tới 2.000 đồng…

Cũng như ông Tư, mấy ngày nay, anh Nguyễn Văn Đàm thậm chí còn không muốn bước chân ra vườn xàlách gần một mẫu nữa. Dẫn chúng tôi đi xem từng vạt rau đã quá lứa, lá lác đác cháy khô, anh Đàm buồn rầu nói: “Tiền đầu tư mỗi sào rau là 3,5 triệu (chưa tính công), vậy mà thương lái chỉ trả chưa tới 5 triệu đồng, không bõ công sức chăm sóc”.

Một số nông dân cho biết, giá rau bắt đầu giảm sâu kể từ sau tết. Ngày nào thương lái cũng hạ giá mua một vài trăm đồng. Giá giảm riết khiến sản phẩm bán ra không bù đắp chi phí, công sức đầu tư. Chính vì vậy, nhiều chủ vườn sau một hồi kêu lái vào bán rau không được, đành chấp nhận bỏ vườn rau hư thối.

“Giá rau giảm nhiều nhất là từ hôm xăng dầu tăng giá. Lấy cớ cước vận chuyển tăng, thương lái đánh tụt giá sú liền 300 đồng, từ 1.800 đồng xuống còn 1.500 đồng/gốc”, ông Đỗ Văn Giáp, bức xúc.

Dẫn chúng tôi ra vườn su su rộng bảy sào đất, ông Tống Văn Hồng, nông dân trồng rau vừa đi vừa tự mình với tay hái từng quả già quá lứa ném bịch bịch xuống đất. Theo ông Hồng, trước thời điểm tăng giá xăng dầu khoảng một tuần, giá su còn 500 – 600 đồng/kg, nhưng sau đó thì rớt xuống còn…100 đồng. “Giá rẻ bèo như vậy thì thu hoạch làm gì, thà để cho chín thối trên cây chứ thuê người hái lại mất thêm tiền công”, ông Hồng nói. Tuy nói là vậy, nhưng mấy ngày nay, vợ chồng ông Hồng ngày nào cũng lúi húi vào vườn su su bứt hết quả già để cho quả non kịp ra thêm đợt mới. “Mất ba tháng rưỡi trồng, chăm bẵm mới có thu hoạch, chi phí mỗi ký đã là 300 đồng, nay bán 100 đồng thì lấy đâu còn lãi nữa”, ông Hồng nói thêm.

Chỉ biết tại trời!

Trong khi đó, phân bón, thuốc trừ sâu, cây cọc, dây nilông, nhân công… lại đang tăng giá mạnh. So với vụ rau cùng kỳ năm ngoái, một bao phân NPK loại 50kg tăng thêm 90.000 đồng, lên 680.000 đồng, nhân công từ 65.000 đồng/ngày/người lên 75.000 – 90.000 đồng, cây choái 15.000 đồng/bó 40 cây lên 25.000 đồng...

“Đến cả như cây giống cà chua, trước đây giá chỉ có 400 đồng, nay phải mua 550 đồng”, ông Đỗ Văn Giáp nói. Hai vợ chồng ông Giáp làm một mẫu đất rau. Suốt một năm xoay vòng trồng hết cà chua, sú, xàlách rồi chuyển sang đậu côve, cải thảo nhưng cuộc sống của gia đình ông vẫn thiếu trước hụt sau. “Nghề trồng rau đối mặt với rủi ro thời tiết, sâu bệnh. Nay cho dù giá vật tư cao đến mấy thì nông dân cũng phải bỏ tiền đầu tư, nhưng khi làm ra sản phẩm thì không tự quyết định được giá bán. Trời thương thì bán giá cao, còn không chỉ có nước thua lỗ”, ông Giáp tâm sự.

Ông Tống Văn Hồng nhớ lại, cách nay đúng mười năm, ông và nhiều nông dân ở Ka Đô bán su su với giá đã là 1.000 đồng/kg, nhưng nay, mặc dù chi phí đầu vào tăng gấp nhiều lần, nhưng giá đầu ra vẫn giảm. “Giá rẻ, không bán thì bỏ rau thối ngoài vườn. Nông dân chỉ biết thương lái nói hôm nay giá lên thì bán lên, giá xuống thì bán xuống, chứ không có quyền quyết định gì cả”, ông Hồng chua chát nói.