Nguyên nhân nguồn cấp xăng cho đại lý bị đứt đoạn do chính một số đầu mối dừng nhập, giảm nhập để tránh lỗ hoặc găm hàng chờ giá tăng.

Một số đầu mối dừng nhập

Theo thông báo của Bộ Công thương về hạn mức nhập khẩu xăng, dầu tối thiểu năm 2011, các đầu mối sẽ nhập khẩu khoảng 11 triệu m3 xăng dầu (ít hơn hạn mức tối thiểu năm 2010 khoảng 600.000m3). Sở dĩ lượng nhập khẩu giảm xuống do lượng xăng trong nước của Nhà máy lọc dầu Dung Quất sản xuất trong năm nay tăng mạnh, đủ cung ứng cho thị trường và giữ được mức dự trữ lưu thông tối thiểu 30 ngày theo đúng quy định.

Ông Nguyễn Hoài Giang, Tổng giám đốc Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn - đơn vị chủ quản Nhà máy lọc dầu Dung Quất, cho biết toàn bộ lượng xăng, dầu sản xuất được trong năm 2011 của Dung Quất dành cho tiêu thụ nội địa.

Trao đổi với Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú khẳng định, Bộ vẫn kiểm soát được việc các đầu mối có nhập đầy đủ hạn ngạch hay không, nếu doanh nghiệp nhập không đầy đủ sẽ bị xem xét trách nhiệm ngay. Trong văn bản khẩn ban hành hôm 20.2, Bộ Công thương cũng khẳng định, các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu cam kết nhập khẩu theo đúng tiến độ đã đăng ký với Bộ, nguồn cung xăng dầu cho thị trường nội địa đã, đang và sẽ được đảm bảo đầy đủ.

Tuy nhiên, ông Đặng Vinh Sang, Tổng giám đốc Saigon Petro thừa nhận, việc một số đầu mối nhập khẩu xăng dầu ít hơn hoặc không nhập hàng là có thật. Thực tế, ngày 21.2, Đội Quản lý thị trường (QLTT) Thủ Đức - Chi cục QLTT TP.HCM đã kiểm tra cửa hàng xăng dầu thuộc DNTT Gò Dưa - đại lý Thực Thiên (Thủ Đức) và lập biên bản ngưng bán hàng vì nhà cung cấp là Công ty Comeco không cung cấp hàng kịp. Tương tự, kiểm tra trạm xăng dầu Âu Cơ - thuộc Công ty TNHH Âu Cơ (Q.Tân Phú - cũng do Công ty Comeco cung cấp hàng) vào lúc 11 giờ ngày 21.2, đoàn kiểm tra liên ngành xăng dầu TP.HCM lập biên bản do trạm hết xăng để bán, nhà cung cấp chưa cung cấp hàng. Đoàn đã tiến hành đo bồn, ghi nhận còn 114 lít xăng, không thể bơm được do quá ít.

Tiếp tục kiểm tra, Đoàn liên ngành TP phát hiện trạm xăng dầu số 1 - thuộc Công ty CP hóa dầu miền Nam (101/1 Lũy Bán Bích, P.Hòa Thạnh, Q.Tân Phú) bán đến 11 giờ thì treo bảng ngưng bán do hết hàng. Đại diện cửa hàng cho biết, do lượng hàng mấy ngày qua bán ra tăng mạnh nhưng Tổng công ty 28 Bộ Quốc phòng cung cấp hàng dưới mức đặt hàng.

Làm rõ trách nhiệm

Chiều 21.2, ông Nguyễn Lộc An - Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công thương đã khẳng định: “Qua kiểm tra các thương nhân đầu mối nhập khẩu xăng dầu thì có rất nhiều đầu mối nhập hàng vượt hạn ngạch đăng ký, thậm chí có đơn vị nhập khẩu xăng vượt đến 131%. Vì vậy không lo thiếu xăng". Câu hỏi đặt ra là xăng dầu đang "tắc" ở đâu? Một cán bộ QLTT TP sau khi đi thực tế kiểm tra các cây xăng ngưng bán đã kết luận: “Vấn đề nằm ở chỗ nguồn cung cấp xăng dầu bị đứt. Vì vậy, phải làm rõ vì sao đầu mối xăng dầu vẫn cung cấp hàng đầy đủ nhưng xăng lại không “chảy” đến trạm xăng bán lẻ?”.

Cụ thể hơn, theo ông Vương Thái Dũng, Phó tổng giám đốc Petrolimex: “Dù pháp luật quy định một đại lý chỉ ký hợp đồng đại diện cho một đầu mối xăng dầu, nhưng thực tế nhiều đại lý bán hàng của nhiều đầu mối khác nhau. Ví dụ mỗi tháng họ mua của Petrolimex 10 khối, còn lại mua của các đầu mối khác, có thể vì hiện giờ tình hình nguồn cung của các đầu mối khác khó khăn, nên họ đòi mua của Petrolimex nhiều hơn, nhưng chúng tôi chỉ bán theo hợp đồng đã ký, dẫn tới khan hàng, đóng cửa”.

Ông Dũng cho rằng, với 40% thị phần xăng dầu chia đều cho 10 đầu mối nhập khẩu xăng dầu còn lại, việc kiểm soát các đầu mối có nhập hay không nhập đủ hạn ngạch cần đến trách nhiệm của cơ quan quản lý.