Các ý kiến tham gia đều cho rằng việc ban hành một thông tư mới là cần thiết, phù hợp với thực tế hiện nay, góp phần đảm bảo công tác điều hành XNK, TNTX xăng dầu được hoàn thiện, chặt chẽ hơn.

Có được chứa chung xăng dầu?

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự thảo thông tư đã bao quát được các nội dung về quy trình, thủ tục liên quan đối với hoạt động XNK, TN chuyển khẩu xăng dầu. Bộ Công Thương cũng cho rằng cần sửa đổi bổ sung quy định để tăng cường quản lý hoạt động TNTX, chuyển khẩu xăng dầu, góp phần hạn chế gian lận thương mại. Cùng với đó, việc điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi cần được xem xét hợp lý, trên cơ sở phù hợp với đặc thù kinh doanh xăng dầu, không nên theo hướng hạn chế hoạt động kinh doanh TNTX xăng dầu, đánh mất lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong hoạt động cung ứng xăng dầu sang thị trường Lào, Campuchia và cung ứng xăng dầu cho máy bay, tàu biển Việt Nam chạy tuyến quốc tế và máy bay, tàu biển quốc tế dừng đỗ tại sân bay, cảng biển Việt Nam…

Một trong những vấn đề được tham gia tập trung là việc quản lý như thế nào đối với lượng xăng dầu NK để tiêu thụ nội địa và xăng dầu TNTX. Hiện nay, dự thảo thông tư quy định, thương nhân không được bơm xăng dầu kinh doanh TNTX vào kho đang chứa xăng dầu cùng chủng loại nhưng khác loại hình NK. Tuy nhiên, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc và sửa đổi quy định này, bởi quy định mới sẽ gây lãng phí cho DN, giảm sức cạnh tranh ở các thị trường TX.

Hiện nay, thị trường TX xăng dầu chủ yếu là Lào, Campuchia, máy bay, tàu biển, DN thuộc khu chế xuất, các khu phi thuế quan, khu chế xuất… Nhu cầu TX không lớn, đơn hàng không ổn định và địa điểm giao hàng rải rác tại các cảng biển, sân bay quốc tế, cửa khẩu đường bộ, biên giới Tây Nam và các khu chế xuất trên cả nước. Việc đầu tư kho chứa xăng dầu đòi hỏi nguồn đầu tư lớn, nếu chỉ để chứa nguồn TNTX tại cảng TN và cả cửa khẩu TX sẽ gây lãng phí cho DN.

Bộ này cho rằng, quy định hiện nay, DN được phép linh hoạt trong việc sử dụng xăng dầu chứa trong kho nội địa để TX, cung ứng cho máy bay, tàu biển, DN thuộc khu chế xuất, các khu phi thuế quan, khu chế xuất… Quy định này giúp DN chủ động được trong việc điều tiết nguồn hàng, tận dụng hiệu quả các hệ thống kho có sẵn.

Cũng liên quan đến vấn đề này, UBND TP. Hồ Chí Minh đề xuất, đối với trường hợp bồn, bể của kho chứa xăng dầu được thiết kế nhiều đường ống dẫn xăng dầu liên hoàn giữa các bồn, bể với nhau thì sau khi bơm xong xăng dầu từ phương tiện vận chuyển vào bồn bể, công chức hải quan không phải niêm phong bồn, bể và giao chủ hàng chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc giữ nguyên trạng xăng dầu cho đến khi có kết luận của cơ quan kiểm tra nhà nước về chất lượng xăng dầu.

Nếu cơ quan kiểm tra thông báo kết quả kiểm tra nhà nước về chất lượng lô hàng không đáp ứng yêu cầu chất lượng NK thì toàn bộ xăng dầu (cả cũ và mới) bị xử lý theo quy định của pháp luật. Thương nhân chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc này.

Có nên gia hạn 2 lần?

Hiện, Bộ Tài chính đang đề xuất trong dự thảo thông tư, xăng dầu TN được lưu tại Việt Nam không quá 60 ngày và được gia hạn 1 lần không quá 30 ngày cho mỗi lô hàng. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho biết, hiện Bộ này đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ để ký ban hành Nghị định thay thế Nghị định 12/2006/NĐ-CP. Theo đó, quy định thời hạn hàng hoá TNTX được lưu tại Việt Nam không quá 60 ngày, được gia hạn tối đa 2 lần không quá 30 ngày cho mỗi lô hàng (hàng TNTX được lưu tại Việt Nam tối đa 120 ngày). Do đó, Bộ Công Thương đề xuất Bộ Tài chính cân nhắc quy định thời hạn xăng dầu được lưu tại Việt Nam.

Với việc cho phép xăng dầu TX không hết hoặc không TX được chuyển tiêu thụ nội địa, theo Bộ Công Thương trường hợp này không cần phải xin giấy phép của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính. Theo đó, khi chuyển từ hình thức TNTX sang NK tiêu thụ nội địa, DN chỉ phải đăng ký với cơ quan Hải quan.

Lượng NK tiêu thụ nội địa sẽ được tính vào hạn mức tối thiểu NK do Bộ Công Thương phân giao hàng năm. Tuy nhiên, xăng dầu là mặt hàng đặc thù, thuế NK xăng dầu thường xuyên phải điều chỉnh theo diễn biến giá xăng dầu thế giới. Do vậy, với quy định này, DN dễ lợi dụng việc điều chỉnh, tăng, giảm thuế để chọn thời điểm chuyển xăng dầu TNTX đưa vào tiêu thụ nội địa. Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc quy định thời điểm tính thuế. 

Liên quan đến quy định về cửa khẩu TX, Bộ Công Thương cho rằng, quy định DN chỉ được TX qua cửa khẩu TN sẽ gây khó khăn cho DN khi thực hiện. Trên thực tế các DN tạm nhập 1 lô hàng từ một cửa khẩu để TX cho nhiều thị trường như Lào, Campuchia, các khu phi thuế quan, khu chế xuất, máy bay, tàu biển đang chạy tuyến quốc tế và máy bay, tàu biển quốc tế dừng đỗ tại sân bay, cảng biển Việt Nam. Ngoài ra, nếu phải xin phép Chi cục trưởng Chi cục Hải quan nơi đã làm thủ tục TN sẽ phát sinh thêm thủ tục hành chính, gây phiền hà cho DN.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại cho rằng cần nghiên cứu và có quy định cụ thể hơn đối với nội dung này nhằm tránh lợi dụng kẽ hở của chính sách TN xăng dầu để tiêu thụ nội địa. Bộ Tài chính nên bổ sung các điều kiện cần đáp ứng để được TX đối với trường hợp TX không thông qua cửa khẩu TN nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, tránh tạo cơ chế xin, cho giữa thương nhân và cơ quan quản lý.