Theo thông tin được ông Đỗ Thanh Lam - Phó cục trưởng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đưa ra tại cuộc Họp báo thường kỳ tháng 2 diễn ra chiều nay (4/3/2013), vừa qua, do chênh lệch giá các mặt hàng xăng dầu trong và ngoài nước nên tình trạng vận chuyển lậu qua biên giới lại tái diễn.

Gần đây nhất, ngày 2/3/2013, Cảnh sát biển Vùng 2 (Quảng Nam) đã bắt giữ một vụ mua bán trái phép lớn 10.000 lít dầu diesel trái phép (không có hóa đơn chứng từ) do tàu PVT Dragon của CTCP Vận tải dầu khí vận chuyển, bán cho tàu Quảng Hà 09 thuộc Công ty kinh doanh xăng dầu Dung Quất.

Báo chí cũng đưa tin, một vụ sang mạn trái phép 800m3 dầu diesel trị giá gần 20 tỷ đồng giữa nhiều tàu trên vùng biển Vũng Tàu đã bị Cảnh sát biển 3 phát hiện.

Ông Nguyễn Thanh Lam đánh giá, các đối tượng buôn bán trái phép đã không từ bất cứ thủ đoạn nào để thu được lợi nhuận cao bất chính từ hiện tượng "chảy máu xăng dầu" từ nơi giá rẻ sang nơi giá đắt.

Theo số liệu được Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) trình lên Bộ Công thương, sau lần điều chỉnh gần nhất vào 28/12/2012, hiện tại, với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới, giá các mặt hàng xăng dầu trong nước vẫn đang cao hơn đáng kể so với mức giá tại 3 quốc gia có chung biên giới với Việt Nam. 

Theo đó, tại mặt hàng xăng A92, mức giá đang áp dụng tại Việt Nam là 23.150 đ/lít, cao hơn 4.060 đồng/lít so giá xăng tại Lào, cao hơn giá bán ở Campuchia 5.326 đồng/lít và cao hơn Trung Quốc 1.401 đồng.

Tương tự, giá xăng A95 cao hơn Lào 6.795 đồng/lít, cao hơn Campuchia 5.895 đồng/lít. Giá dầu diesel 0,25S cao hơn Campuchia 5.498 đồng/lít và cao hơn Trung Quốc 4.031 đồng/lít và giá dầu diesel 0,05S cao hơn Lào 2.565 đồng/lít.

Lần điều chỉnh giá gần nhất tại Lào là 8/2/2013, tại Campuchia là 18/2/2013 và tại Trung Quốc là 25/2/2013. Tỷ giá quy đổi ngày 25/2.

Chuyện vận chuyển lậu xăng dầu không phải tới nay mới được đề cập tới mà đã xảy ra nhiều lần, nhất là tại những đợt cao điểm khi khoảng cách chênh lệch giá giữa Việt Nam và các nước khác nới rộng.

Trước đây, cư dân biên giới thường lợi dụng chênh lệch giá giữa Việt Nam và Campuchia để vận chuyển trái phép. Tuy nhiên, ông Lam cho biết, cơ quan quản lý thị trường đã cùng với các lực lượng chức năng địa phương phối hợp để xử lý.

Nếu ở vanh đai biên giới có lực lượng biên giới và hải quan thì nội địa có lực lượng công an và quản lý thị trường để rà soát, kiểm tra và chống buôn lậu.

"Tuy nhiên, cần phải linh hoạt giá xăng dầu, đảm bảo khoảng cách chênh lệch vừa phải để giảm vi phạm" - ông Lam lưu ý. Bên cạnh đó, với những vi phạm phát hiện được, cần xử lý nghiêm nhằm răn đe. Trong thanh tra, kiểm soát phải phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng; làm tốt công tác tuyên truyền, tạo công ăn việc làm cho người dân biên giới. Hợp tác với các cơ quan chức năng của các nước cùng biên giới.

Ngoài ra, phải xây dựng được những lực lượng chức năng chống buôn lậu đủ mạnh, không tham nhũng, không tiêu cực - lãnh đạo Cục Quản lý thị trường nhấn mạnh.

Tại cuộc họp báo chiều nay, ông Đỗ Thanh Lam và ông Võ Văn Quyền - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cũng thông tin thêm về Quỹ bình ổn xăng dầu cũng như xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu gần đây.

Giải thích về quyết định không tăng giá xăng và giảm thuế nhập khẩu mà thay vào đó là trích quỹ bình ổn vừa qua, ông Quyền cho hay, do lạm phát tháng 1 và tháng 2 cao so với chỉ tiêu 6,8% của cả năm, nếu tăng giá xăng dầu sẽ tác động nhiều vòng đến giá cả thị trường. 

Hơn nữa, dự kiến, giá xăng dầu sau Tết mặc dù cao nhưng sẽ giảm vào tháng 3 và tháng 4. Do vậy, việc trích quỹ bình ổn đã được lựa chọn, khi giá xuống sẽ khôi phục lại quỹ, củng cố niềm tin thị trường trong hiện tại giữa bối cảnh cầu thị trường yếu.

Ông Quyền cũng thừa nhận rằng, tại thời điểm giá thế giới lên cao thường có chuyện găm hàng tại nhiều cây xăng trên cả nước. Bởi lúc đó, doanh nghiệp lỗ, chi phí hoa hồng cho đại lý xuống thấp. Một số cửa hàng xăng dầu trong nước như Tiên Lãng, Bình Thuận, Đăk Lắk... ngừng hoạt động, không bán hàng.

Tiếp thêm câu chuyện này, ông Lam cho hay, ở một vài địa phương, những câu xăng thường viện nhiều lý do để dừng bán hàng, hay không đảm bảo thời gian bán. Trước tình hình đó, Cục đã chỉ đạo trực tiếp đến các Chi cục quản lý thị trường địa phương xác minh và thấy rằng, có vấn đề dây dưa công nợ giữa các cây xăng và các đơn vị cung ứng. Song lúc bị nhắc nhở thì đã trở lại hoạt động bình thường. Theo báo cáo, các doanh nghiệp đầu mối vẫn đảm bảo nguồn dự trữ trong kho cho 30 ngày để cung cấp cho thị trường.

Trả lời câu hỏi Dân trí về tình hình Quỹ bình ổn (sau hai lần sử dụng trước Tết), lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước cho hay, Quỹ Bình ổn trước 26/2 còn rất mỏng nhưng trong quá trình điều hành cũng đã có tiền lệ. Có những thời điểm quỹ này ở trạng thái âm, song được ứng trước bù đắp bằng các chi phí phát sinh nên Quỹ bình ổn vẫn được điều hành theo đúng quy định, khi giá giảm sẽ khôi phục lại.