Cấm vận quốc tế có ảnh hưởng tới khai thác dầu khí của Iran?
22/07/2010 10:58:00 SATin trong nước

Cách đây không lâu, hai hãng dầu khí phương Tây là Tập đoàn dầu khí Hoàng gia Hà Lan – Shell và tập đoàn Total vẫn nuôi hy vọng khai thác được mỏ khí đốt lớn nhất toàn cầu - South Pars nằm ở phía nam Iran.

Hiện nay, các công ty khai thác dầu mỏ nước ngoài không còn tham gia vào dự án này. Mỏ khí này nằm ở dưới vùng nước Vịnh Ba Tư. Các công ty quốc doanh và bán tư nhân đã phải tiếp quản tất cả các dự án khác, họ đang đứng trước vấn đề thiếu vốn và thiết bị.

Trữ lượng dầu mỏ của Iran đứng thứ ba thế giới, còn trữ lượng khí đốt đứng thứ hai toàn cầu. Nguồn thu nhập từ nguồn tài nguyên khí đốt đối với nền kinh tế này vô cùng quan trọng. Chỉ có trữ lượng khí đốt tại South Pars mới lên tới 28 tỷ m3.

Tuy nhiên, lệnh trừng phạt quốc tế do tham vọng hạt nhân của Iran gây ra đã khiến ngành năng lượng của quốc gia này thiệt hại nặng nề, thiếu trầm trọng vốn đầu tư và công nghệ nước ngoài cần thiết để nâng cao năng suất sản lượng.

Các nhà phân tích Iran và quan chức ngoại giao phương Tây tại Tehran cho rằng, những điều khoản mà Iran dành cho các công ty khai thác nước ngoài thiếu sức hấp dẫn và một vài quan chức có kinh nghiệm trong Bộ Dầu mỏ đã bị thanh lọc, vì thế đã gây tổn hại cho ngành năng lượng. Trong mấy năm gần đây, một loạt các công ty dầu mỏ như Repsol (Tây Ban Nha), StatoilHydro (Na Uy), tập đoàn khí đốt OMV (Áo), Inpex (Nhật Bản) và Lukoil (Nga) đều không dám ký các hợp đồng lớn với chính phủ Iran.

Trái lại, các hãng dầu khí như SKS của Malaysia, Sinopec và PetroChina của Trung Quốc lại vui vẻ gia nhập vào thị trường Iran. Nhưng, bất chấp sự tham gia của họ, ngành năng lượng Iran vẫn chưa thể đạt được mức phát triển cần có.

Đối với mỏ dầu South Pars, lệnh trừng phạt quốc tế và thỏa thuận năng lượng thiếu sức hấp dẫn đã ảnh hưởng rất lớn tới các mỏ dầu và mỏ khí đốt của Iran. Các dự án trong các giai đoạn mà mỏ dầu này đầu tư đã áp dụng công nghệ phương Tây như của StatoilHydro và Total.

Nhưng hiện nay, ngay cả các doanh nghiệp nội địa Iran cũng đang đứng trước tình hình ngày càng phức tạp. Khatam al-Anbiya – một công ty kiến trúc trực thuộc Tập đoàn Revolutionary Guards (IRG) đã rút khỏi công trình giai đoạn  15 và giai đoạn 16, nguyên nhân không xác định. Theo công ty này, họ không muốn làm tổn hại đến “lợi ích quốc gia”.

Nhưng những nhà phân tích của Tehran vẫn nghi ngờ, nguyên nhân có thể liên quan đến hành động trừng phạt mà Liên Hợp Quốc mới áp dụng. Theo quyết định trừng phạt, tất cả tài sản quốc tế do Khatam al-Anbiya đứng tên đều phải bị đóng băng.

Công ty đóng tàu và tổng hợp công nghiệp xa bờ - một công ty ít được biết đến tại Iran đã giành được 77% quyền lợi tại South Pars từ tay Khatam al-Anbiya.

Trong khi đó, Iran đã hạ thấp mục tiêu sản lượng khí hóa lỏng. Ông Morteza Elahi giám đốc dự án và chương trình POG cho biết, mỗi năm công ty này sẽ sản xuất 40 triệu tấn khí hóa lỏng, thấp hơn so với dự đoán. Cũng theo ông này: “Đây là do tình hình kinh tế toàn cầu chứ không phải do lệnh trừng phạt”.

Những doanh nghiệp tham gia khai thác mỏ dầu South Pars hầu hết đều phải phụ thuộc vào sự rót vốn của chính phủ. Năm nay, Quốc hội Iran đã phê chuẩn việc đầu tư 8 tỷ USD tiền vốn cho hoạt động khai thác mỏ dầu và mỏ khí đốt, đồng thời phát hành 5 tỷ trái phiếu tại Iran, phát hành 9 tỷ EUR trái phiếu và trái phiếu Hồi giáo Sukuk tại nước ngoài.

Thông qua các kênh huy động vốn lớn này, có khoảng một nửa số tiền thu về sẽ được đầu tư vào South Pars. Hiện đã huy động đủ vốn, toàn bộ công trình 24 giai đoạn của mỏ khí này sẽ được đi vào sản xuất trước năm 2015. Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadi-Nejad mới đây đã thông qua nhiều hợp đồng tổng cộng trị giá 21 tỷ USD, cho phép các doanh nghiệp trong nước dẫn dắt các tập đoàn tài chính khai thác mỏ khí đốt này.

Nhưng Iran vẫn cần phải nhanh chóng khai thác South Pars, để tránh mở rộng khoảng cách với Qatar. Qatar và Iran cùng sở hữu mỏ khí đốt South Pars. Iran cũng phải đáp ứng nhu cầu tiêu dùng khí đốt ngày càng tăng trong nước, và cung ứng khí đốt cần thiết cho việc phát triển ngành công nghiệp hóa dầu.

Mặc dù đứng trước nhiều thách thức, nhưng ban quản lý POG vẫn cho rằng, họ có thể khắc phục được tất cả khó khăn. “Chúng tôi không hề lo lắng về công nghệ, huy động vốn hay dự án do ai phụ trách”.

 
Giá bán lẻ tại COMECO
Nhiên liệu Giá (đồng/lít)
Xăng RON 95 - V
21.080
Xăng RON 95 - III
20.520
Xăng E5 RON 92 - II
19.340
Dầu DO 0,05S 18.500
Dầu DO 0,001S - V 18.610

Thời điểm áp dụng: 15g00 ngày 21/11/2024

Giá dầu thô Brent