Những bài báo cùng bằng chứng mà Báo Thanh Niên đã cung cấp cho cơ quan điều tra - ảnh: Phương Thanh - Trần Hơn

Tới thời điểm này, quá trình điều tra, xử lý trách nhiệm vụ rút ruột, pha chế xăng dầu vẫn đang giậm chân tại việc đình chỉ một vài nhân viên trực thuộc công ty “con” của Tập đoàn xăng dầu VN (Petrolimex). Trong khi vấn đề trách nhiệm ở cấp cao hơn là doanh nghiệp (DN) đầu mối và cơ quan chủ quản vẫn đang bỏ ngỏ, quyền lợi của người tiêu dùng (NTD) bị bỏ qua.

Thờ ơ với quyền lợi NTD

Vụ việc có bằng chứng không thể chối cãi, nhưng chỉ các đối tượng tham gia rút ruột và pha xăng dầu bị đình chỉ là chưa đủ. Phải xử lý dứt điểm và quy trách nhiệm rõ ràng để không lặp lại hiện tượng này. DN đầu mối trước sai phạm rõ ràng phải có câu trả lời trước NTD và xử lý thiệt hại cho NTD. "Trong thông điệp đầu năm của Thủ tướng nói lên định hướng quan trọng của phát triển kinh tế thị trường là lấy NTD làm trung tâm. Vấn đề là phải có cơ chế bảo vệ NTD hiệu quả. Vụ việc sai phạm đã được phát hiện nhưng xử lý vẫn chưa thỏa đáng, cơ quan điều tra và các cơ quan liên quan phải tiếp tục xử lý quyết liệt và triệt để hơn" - ông Tuấn nói.

Ông Nguyễn Tường Minh - Tổng thư ký Hội Chống gian lận thương mại và Hỗ trợ người tiêu dùng TP.HCM (AFCA) cho rằng, hành vi gian lận xăng dầu như loạt bài Báo Thanh Niên vừa phản ánh là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đây là những hoạt động gây nguy hiểm cho xã hội, được thực hiện có tổ chức và người gian lận ý thức rất rõ về việc lừa dối NTD nhằm thu lợi bất chính.

Tương tự, ông Nguyễn Mộng Hùng - Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi NTD TP.HCM cũng cho rằng, công ty kinh doanh xăng dầu phải có trách nhiệm xử lý đối tượng “ăn” xăng dầu để bảo vệ uy tín, tài sản của họ và quyền lợi NTD. Các cơ quan quản lý nhà nước phải có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi NTD thông qua việc phải xử lý đến nơi đến chốn những cá nhân, công ty liên quan đến việc này. Cơ quan điều tra cần công khai điều tra đến đâu, xử lý thế nào chứ không thể chỉ nói là “chúng tôi đang làm vụ này”.

Trách nhiệm của cơ quan điều tra

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN, việc Petrolimex xử lý cho thôi việc các nhân viên rút ruột, pha chế xăng dầu chỉ là “thí tốt”. Bởi đây không phải là việc làm một lần mà đã diễn ra nhiều lần nên sẽ có sự liên đới trách nhiệm tới các cá nhân khác. DN đầu mối phải chịu trách nhiệm trực tiếp tới chất lượng xăng dầu bán cho NTD, sai phạm nằm trong hệ thống đại lý, công ty của đầu mối thì đầu mối phải chịu trách nhiệm.

Đây là vụ việc phạm pháp nghiêm trọng, liên quan tới mặt hàng gây nhiều nguy hại cho NTD, nếu không xử lý nghiêm sẽ gây mất lòng tin cho người dân. Không răn đe, thậm chí sẽ khiến các DN xăng dầu khác “nhờn”. Ngoài ra, cơ quan chủ quản là Bộ Công thương phải có trách nhiệm liên đới và phải đưa ra các hướng xử lý nghiêm, nếu không sẽ mang tiếng dung túng.

Ông Lương Hoàng Trung cũng cho rằng, nên xốc lại chức năng kiểm soát, quản lý của các cơ quan liên quan, không thể chỉ tới khi báo chí phanh phui vụ việc mới vào cuộc. Ông Trung cũng bày tỏ lo ngại có thể việc xử lý chỉ dừng lại ở chuyện giơ cao đánh khẽ.

Từ góc độ pháp luật, luật sư Trần Hải Đức - Đoàn luật sư TP.HCM phân tích, theo quy định của pháp luật, việc Báo Thanh Niên đã cung cấp chứng cứ (tin báo, hình ảnh, video…) thì nghĩa vụ của cơ quan điều tra phải xác minh, điều tra làm rõ. Nếu phát hiện dấu hiệu làm trái pháp luật thì phải khởi tố vụ án, khởi tố bị can. “Tang vật có rồi, chứng cứ có rồi, đối tượng thực hiện hành vi gian lận xăng dầu có rồi thì không có lý do gì cơ quan điều tra không khởi tố vụ án. Từ việc này thể hiện thái độ của của người thi hành công vụ. “Quả bóng” trách nhiệm trong chân cơ quan điều tra nên họ không thể đẩy cho ai khác được, cũng không thể để vụ án này chìm xuồng” - luật sư Đức bức xúc.