Những giàn khoan dầu khí này là đích ngắm của Trung Quốc? Ảnh: congnghedaukhi.com

“Cơn khát” dầu của Trung Quốc

Những vụ gây hấn của Trung Quốc thời gian gần đây ở khu vực biển Đông vừa nhằm gia tăng ảnh hưởng đối với khu vực, vừa thể hiện tham vọng muốn sở hữu toàn bộ tài nguyên thiên nhiên giàu có ở vùng biển Đông.

Đường “lưỡi bò” mà phía Trung Quốc đưa ra lâu nay cũng nhằm mục đích này.

Theo ước tính, vùng biển Đông được xác định có trữ lượng dầu mỏ khoảng 7,7 tỷ thùng dầu (barrel), trữ lượng khí đốt khoảng 266 nghìn tỷ feet khối. Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc mới đây khẳng định Biển Đông có trữ lượng 50 tỉ tấn dầu thô, hơn 20.000 tỉ mét khối khí đốt, gấp 25 lần trữ lượng dầu và tám lần trữ lượng khí đốt hiện có của nước này.

Theo những nghiên cứu do Sở môi trường và các nguồn lợi tự nhiên Philippines, vùng biển này chiếm một phần ba toàn bộ đa dạng sinh học biển thế giới, vì vậy nó là vùng rất quan trọng đối với hệ sinh thái.

Cơn khát dầu khí để phục vụ phát triển nền kinh tế đang nóng của Trung Quốc là một trong những nguyên nhân khiến nước này ngày càng tìm cách gây ảnh hưởng ra bên ngoài, nhắm đến những nơi có nguồn tài nguyên này. Biển Đông không là ngoại lệ.

“Gây hấn” khắp biển Đông

Ngày 28/5, tạp chí Foreign Policy của Mỹ có bình luận “Báo động điểm nóng khai thác dầu mỏ ở biển Đông”. Bài viết cho rằng sự gia tăng thăm dò khai thác dầu khí trên biển Đông đang đi kèm các vụ việc gây hấn từ Trung Quốc.

Bài báo cho biết, mùa thu năm ngoái (2010), Trung Quốc và Nhật Bản đã căng thẳng quanh vụ tàu cá Trung Quốc đâm vào tàu tuần dương Nhật Bản tại vùng biển đông bắc vốn giàu có về dầu mỏ. Trung Quốc đưa ra dấu hiệu một lần nữa về việc thể hiện quyền lực của mình tại vùng biển phía đông bắc và biển Đông.

Mọi chú ý bây giờ là Việt Nam và Philippines đang triển khai khoan thăm dò khai thác dầu khí ở biển Đông, nơi Trung Quốc tuyên bố thuộc chủ quyền của họ (?).

Trung Quốc thèm khát mỏ dầu biển Đông Việt Nam

Tàu hải giám Trung Quốc mang số hiệu 84 vi phạm lãnh hải của Việt Nam. Ảnh: TTXVN.

Theo hãng tin Bloomberg, một đối tác làm ăn với Petro Việt Nam là tập đoàn Talisman Energy (Canada) có kế hoạch khoan thăm dò dầu khí vào năm tới ở biển Đông, và đối tác khác cũng của Petro Việt Nam là ExxonMobil (Mỹ) dự định sẽ khoan thăm dò dầu khí tại vùng biển Việt Nam vào cuối năm nay.

Philippines, nước mà Hoa Kỳ có ký một hiệp ước phòng thủ, cũng có kế hoạch thăm dò tương tự ở biển Đông. Những địa điểm thăm dò dầu khí này rất gần với bờ biển của các nước nói trên hơn là với Trung Quốc, nhưng Trung Quốc đã thường xuyên cử tàu thuyền đến quấy rối làm gián đoạn các hoạt động này. Và bài báo kết luận: Các sự cố như vậy sẽ còn tái diễn trong những tháng tới.

Trước vụ tàu hải giám Trung Quốc cản phá hoạt động của tàu Bình Minh 02, Trung Quốc cũng đã cản trở hoạt động tương tự của Philippines. Tháng 3/2011, các tàu tuần tiễu của Trung Quốc đã gây cản trở một chiếc tàu khảo sát địa chấn của Philippines trên biển Đông tại khu vực Reed Bank (bãi Cỏ Rong) do Philippines tuyên bố chủ quyền.

Những hành động leo thang này của Trung Quốc khiến tổng thống Philippines Benigno Aquino cảnh báo có thể kích hoạt một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực để bảo vệ lãnh hải.

Mưu đồ thâu tóm biển Đông?

Có một câu hỏi là tại sao TQ gần đây lại gia tăng các hoạt động phô trương sức mạnh ở biển Đông? Tất nhiên, các hoạt động này nằm trong chiến lược lâu dài của chính quyền Bắc Kinh là thâu tóm gần như toàn bộ vùng biển này, nhằm kiểm soát một trong những tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất thế giới cũng như độc chiếm nguồn lợi về hải sản và dầu mỏ, đồng thời gia tăng ảnh hưởng xuống khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương.

Trong chiến lược dài hạn đó, còn có những lý do cấp bách. Hồi tháng 3, cựu Chủ tịch Tập đoàn dầu mỏ quốc gia TQ Trần Canh - hiện là đại biểu Quốc hội - đã lên tiếng cảnh báo rằng dự trữ xăng dầu chiến lược của quốc gia này đang ở mức rất thấp.

“Nguồn dự trữ chỉ đủ dùng trong mươi mười lăm ngày một khi có cuộc khủng hoảng về nguồn cung xảy ra”, ông Canh nói với tờ Minh Báo ở Hồng Kông. Theo tờ Hoàn Cầu Thời Báo, năm ngoái, TQ tiêu thụ 460 triệu tấn dầu, trong đó 260 triệu tấn - tức 55% - là nhập khẩu.

Trong bối cảnh khu vực Bắc Phi và Trung Đông có nhiều bất ổn thì nguồn cung dầu mỏ cho TQ đang bị đe dọa. “Tôi lo ngại rằng những bất ổn ở Bắc Phi và Trung Đông sẽ ảnh hưởng tới nhập khẩu dầu mỏ của TQ. Nếu bất ổn kéo dài hơn nửa năm thì TQ sẽ hứng chịu nhiều tổn thất”, ông Canh nói.

Gia tăng các hành động “cơ bắp”

Đây có lẽ là một trong những lý do cấp bách khiến TQ gia tăng các hành động cơ bắp ở biển Đông, nhằm dọn đường cho hoạt động khai thác dầu khí vốn nằm trong chiến lược lâu dài của họ. Cụ thể là, vào ngày 23/5, TQ đã cho hạ thủy giàn khoan dầu lớn và hiện đại nhất của họ tại Thượng Hải.

Giàn khoan nặng 31.000 tấn và có boong lớn như một sân bóng đá này có thể hoạt động ở vùng biển sâu 3.000 mét. Nó sẽ giúp nâng cao năng lực khai thác của TQ, vốn lâu nay chỉ có giàn khoan hoạt động được ở các vùng biển sâu 500 mét.

Trung Quốc thèm khát mỏ dầu biển Đông Việt Nam

Cáp thăm dò của tàu địa chấn Bình Minh 02 bị tàu hải giám Trung Quốc trắng trợn xâm phạm chủ quyền Việt Nam phá hoại. Ảnh: TTXVN.

Đáng chú ý là giới chức TQ muốn sự xuất hiện của giàn khoan mới sẽ “giúp TQ có một sự hiện diện mạnh mẽ hơn tại vùng biển chưa được khai thác ở nam phần Nam Hải”, theo Hoàn Cầu Thời Báo.

“Nam Hải” tức là biển Đông, và “nam phần Nam Hải” tức là vùng biển nam biển Đông, có thể thuộc quần đảo Trường Sa hoặc thậm chí xa hơn nữa về phía nam, nơi TQ không có chủ quyền nhưng lại nằm trong phạm vi “tuyên bố lưỡi bò” của họ. Đây chính là một bước đi nữa để hiện thực hóa tham vọng biến biển Đông thành ao nhà mà chính quyền Bắc Kinh đang ráo riết theo đuổi.